Ζαφείρι

Το ζαφείρι -όπως και το ρουμπίνι- είναι ποικιλίες του ορυκτού Κορούνδιοκαι είναι πολύτιμος λίθος. Έχει σκληρότητα 9 στην κλίμακα Mohs που το καθιστά το τρίτο πιο σκληρό φυσικό υλικό μετά το διαμάντι και τον Μοϊσανίτη. Ως
ζαφείρι ονομάζουμε κυρίως την μπλε ποικιλία του κορουνδίου καθώς και άλλες αποχρώσεις (εκτός από τις κόκκινες όπου το κορούνδιο ονομάζεται ρουμπίνι).
Αυτό που το ξεχωρίζει από το κοινό κορούνδιο χημικά είναι ιχνοστοιχεία σιδήρου, τιτανίου, χρωμίου, βαναδίου ή μαγνησίου. Κρυσταλλώνεται στο τριγωνικό σύστημα και στη φύση σχηματίζει διπυραμιδικούς κρυστάλλους

Τα φυσικά ζαφείρια συνήθως κόβονται και γυαλίζονται σε πολύτιμους λίθους για χρήση σε κοσμήματα. Επίσης μπορούν να παραχθούν συνθετικά σε εργαστήρια για βιομηχανικούς ή διακοσμητικούς λόγους. Σημαντικά κοιτάσματα ζαφειριών έχουν βρεθεί σε διάφορες χώρες όπως: Αυστραλία, Αφγανιστάν, Αιθιοπία, Μοζαμβίκη, Μαδαγασκάρη, Σρι Λάνκα, Νιγηρία, Βιρμανία, Τανζανία,ΗΠΑ, Βιετνάμ κ.α.

Τα ζαφείρια βρίσκονται συνήθως στις ίδιες γεωγραφικά περιοχές με τα ρουμπίνια, βρίσκονται όμως σε διαφορετικούς γεωλογικούς σχηματισμούς. Για παράδειγμα στη Mogok της Βιρμανίας τα ρουμπίνια
βρίσκονται μέσα σε μάρμαρα ενώ τα ζαφείρια μέσα σε γρανιτικούς πηγματίτες ή σε συηνίτες.

Κάθε ορυχείο ζαφειριών παράγει μια ευρεία ποικιλία ποιοτήτων και η προέλευση, δεν είναι εγγύηση ποιότητας του λίθου. Για παράδειγμα τα ζαφείρια του Κασμίρ έχουν τις υψηλότερες τιμές, παρόλο που η Βιρμανία, η Σρί Λάνκα και
η Μαγαδασκάρη παράγουν επίσης μεγάλες ποσότητες πολύ καλής ποιότητας λίθων. Η αξία τους εξαρτάται από το χρώμα, τη διαύγεια, το μέγεθος και την κοπή όπως και στους περισσότερους πολύτιμους λίθους, ενώ τα ακατέργαστα
ζαφείρια αξίζουν πολύ περισσότερο από τα επεξεργασμένα.